سفر گردشگری به روستای برغان
از جاده آتش گاه وارد روستای برغان شدیم . ورودی برغان پل قدیم برغان است که مربو ط به دوره صفویان می باشد این پل در کنار رودخانه آرام برغان جلوه زیبایی به آن داده است.
آب رودخانه از دوروستای دروان و سورهه سرچشمه می گیرد که به رودخانه برغان منتهی می شود.
برخی از آثارقدیمی روستای برغان:
تکیه های برغان :
تکیه ها در این روستا قدمت تاریخی دارند ولی حسینیه ها بناهای نوسازی هستند.
دو تکیه در برغان وجود دارد که یکی بار مله (بالا محله) و جیر محله(پایین محله) می باشد.
تکیه بار مله در جلوی پل برغان قرار دارد وقدمت این تکیه۵۴۰ سال می باشد. روی کوبه در وردی به قدری دخیل بسته اند که قالب فلزی کوبه مشاهده نمی شود.
در داخل تکیه مراسم تعذیه خوانی برگزار می شده .در پای سکوی تعذیه خوانی سنگ قبر قدیمی وجود دارد و این سنگ قبر به گونه ای است که دو طرف آن جایی برای روشن کردن شمع وجود دارد.
تکیه در دو طبقه ساخته شده است و کمتر از اشکال منحنی در آن استفاده شده است. دور تادور میدان تعذیه خوانی دالان هایی وجود دارد که قسمت بالا برای خانم ها و پایین برای آقایان اختصاص داده شده است.روی میدان تعذیه خوانی سقف وجود ندارد و به صورت سر باز می باشد .ولی دالان های با سقف های چوبی ساخته شده و هر دالان توسط یک ستون مرکزی نگه داشته شده است.
خانه های روستا ساختاری قدیمی دارند که باخشت درست شده اند و هم اکنون تعداد زیادی از منازل متروکه شده یا به علت عظیمت مردم به زندگی شهری فراموش شده اند.
راسته بازار:
در بالا محله کنار مغازه های جدید مغازه های تخریب شده قدیمی وجود دارد که داخل مغازه به صورت تاقچه یا قفسه بندی شده می باشد.حدودا ۱۵۰ مغازه وجود داشته که شامل قهوه خانه .خیاطی . خراطی . رنگ رزی(که کرباس می آوردند و به هررنگی که میخواستند در می آوردند). نعل بندی .پنبه زنی(حلاجی).شیرینی پزی .نانوایی .گیوه دوزی(گیوه ها از جنس موی بز بوده که بعد از کمی آب خوردن کاملا خم می شده و باید تا صبح یک سنگ یک منی روی آن می گزاشتند تا به حالت اول برگردد. خواربار فروشی . عطاری و… بوده است.که به جای مزد دست قندو چای و …می گرفتند.
زرمیدان (کاروان سرا)
کاروان سرای بزرگی در میدان بالا ده وجود دارد که تجار برای استراحت و تبادل کالا به آنجا می آمدند. که تقریبا این کاروانسرا تخریب شده و در وردی آن و دیوارهای تا نیمه خراب شده نمایانگر کاروان سرا می باشد. برای تزیین دیوارها از کاه گل استفاده شده که از سفال ها و کاشی های لعاب داروهرنوع سفال شکسته در ملات آن استفاده میکردند.
در کنار کاروان سرا خانه کدخدای ده وجود داشته که در قسمتی از آن افراد خلاف کار را برای مدتی بازداشت می کردند.
قبرستان های قدیمی برغان:
قسمت هایی از قبرستان های قدیمی برغان به زیر جاده رفته و قسمت های دیگری نیز قبرهای جدیدی ساخته شده است در میدان برغان و مزار شهدای برغان این قبرها وجود داشته است.
مسجد جامع برغان:
این مسجد قدمت ۸۰۰ ساله دارد و یک چنار د ر وسط مسجد قراردارد که بسیار قدیمی می باشد.
جاده امامزاده موسی(روستای سرهه)
در اواسط جاده سمت راست کوههایی دیده می شود که به صورت قلعه می باشد و راه نفوذی به این کوه ها سخت پیدا می شودکه احتمالا از مناطق استراتژیک حسن صبا در مقاله با مغول هابوده است.
امام زاده های روستای سرهه:
امام زاده بی بی نسا و در مقابل آن امام زاده موس قرار دارد.
بازی های محلی:
کله چوش-تبه کا-الف پت-
ضرب المثل ها و حکایات:
این نان به این نان نمی چسبه . یعنی این دختر و پسر به درد هم نمی خورند.
چهار شنبه دیدن مهمان نباید رفت.
عدد سیزده را نهس می دانند.
جایی که تنها می ری بسم الله بگو.
مراسم نویی داشتن در عید : مردم جمع می شوند و همه به آنهایی که عزیز خود را از دست داده اند سر می زنند.
در حسینیه اعظم گفته می شود اتاقی که در انتهای حسینیه قرار دارد متعلق به سه زن ویک مرد بوده که امام زاده بوده اند و یک دفعه غیب شده اند.
امام زاده را چوب مراد باید ببندند . که به آن دخیل می بندند.
مهریه برای دختران در قدیم باغ بوده که تا ۳ دنگ باغ نمی دادند دختر نمی دادن.
ما گرگ بالان دیده ایم.بالان یعنی در تله افتاده . که گرگی که در تله افتاده و فرار کرده .
چهار شنبه سوری:شبی که مختار می خواسته کودتا کنه در بالای پشت بام ها آتش روشن می کردند و بعد به جشنی که ابن زیاد گرفته بوده حمله میکنند و همه را می کشند .از آن زمان مردم برای اینکه قاتلین سید الشهدا کشته شده اند در این روز جشن می گرفتند.
ابو علی سینا و یا ابو ریحان بیرونی در برغان اتراق می کردندکه کدخدا از آنها راجع به زمان باران سوال می کند و آنها نمی توانند جواب دهند و بعد کدخدا می گوید که جواب آن نزد آسیاب بان می باشد . آسیاب بان زمان باران را تعیین می کند و در همان زمان باران می بارد. و او در جواب می گوید هنگامی که سگ من به داخل لانه اش می رود باران خواهد بارید.
زر خریدی : یعنی باغی که تازه خریداری شده (سنددار شده)
انواع درختان:
چناردار.جوز دار.توته دار.تبریزی دار. کبوته . وندار-درختی است که خیلی انعطاف داره.
غذاهای محلی و سوغات برغان:
آش کشک-آش جو-مغز نان-لواسیرک نان –دوبندی نان و…
سوغات:
آلو محلی. گردو.گوجه برغانی .بادام .توت آرت. شاه توت . توت خشک.آلو خشک و….
منبع:blog.inkaraj.com