سفرنامه ویلیامز جکسون در مورد کرج
یکی از معدود کسانی که برای تاریخ و گذشته ایران زحمات زیادی کشیده و یک ایران شناس واقعی بود ه و در زمینه تاریخ ، فرهنگ ، ادب و مذاهب گذشته ایرانیان کار کرده و مطالعات زیادی روی زبان باستان ایران ـ فارسی میانه ، پهلوی دری ـ یا زبان اوستایی داشته آبراهام ویلیامز جکشون استاد و دانشمند دانشگاه کلمبیا در آمریکاست. که مدت چهل سال تدریس زبان های هندی و ایرانی را در این دانشگاه به عهده داشت.
وی یکی از محققان نامداری است که در رشته ادبیات فارسی و دین و آئین زردشت (دین مردم ایران باستان قبل از ظهور اسلام) تحقیق های زیادی انجام داده است.
ویلیامز جکسون ار سال ۱۸۶۲ در یک خانواده متوسط آمریکایی در شهر نیویورک به دنیا آمد و از ابتدا درس خود را در رشته زبان فارسی اوستایی در دانشگاه کلمبیا آغاز کرد. وی در سال ۱۸۱۷ با درجه دکترای زبان اوستایی از همان دانشگاه فارغ الحصیل شد و برای تحقیق و پژوهش و مطالعات بیشتر بر روی رشته تحصیلی خود در سال ۱۹۰۱ راهی هندوستان شد تا در آنجا با ایرانیان زردشتی که صدها سال پیش نیاکان آنها از ایران به هند رفته بودند از نزدیک آشنا شود. پس از دوسال اقامت در هند در سال ۱۹۰۳ برای ادامه کار تحقیق و پژوهش به ایران مسافرت کرد و تحقیقات باستان شناسی خود را بر روی زبان باستان ایران و کتاب اوستا و شعر فارسی دری( پهلوی میانه ) پرداخت . وی بعد از آن ، چند بار دیگر هم در سال های ۱۹۲۶ ـ ۱۹۱۹ ـ ۱۹۱۸ ـ ۱۹۱۰ ـ ۱۹۰۷ به ایران مسافرت کرده است.
همانطوری که اشاره شد ویلیامز جکسون خدمات زیادی به تاریخ ـ زبان ـ شعر فارسی و دین زردشت در ایران کرده است.
سفرهای جکسون همیشه خواندنی و پر از مطالب تاریخی است .
وی با تسلط کامل به زبان فارسی سخن می گفت . همین آشنایی به زبان فارسی او را از دیگر جهان گردان و محققان ایران شناس متمایز کرده است. او علاقه زیادی به زبان فارسی دری و ادبیات و اشعار فردوسی داشت.
باید یادآوری کرد ، مسافرت در آن سالها و ایام با هزاران مسئله و مشکل و خطر همراه بوده است و عشق و علاقه بوده که وی را با کمترین امکانات ، بارها و بارها با قصد و اراده قوی سرزمین های زیادی را پشت سر گذاشته و در دل کویر بی آب و علف و در سرما و گرما و طوفان شن به مقابله پرداخته است.
اینها هستند انسان های بزرگ
ویلیامز جکسون در آخرین سفر خود به ایران در سال ۱۹۲۶ میلادی برای سفر به شهر یزد مرکز فعلی زردشتیان ایران هم به موقع رفت و هم به موقع برگشت از کرج عبور کرده است و مطالب مهمی در مورد کرج در سفرنامه خود آورده است.
وی در سفر خود به ایران تحقیقات زیادی برای چندمین بار درباره آئین زردشت ، دین باستانی مردم ایران در بین زردشتیان این شهر انجام داده است که بسیار مفصل است .
ویلیام جکسون در قسمتی از نوشته های خود آورده است:
این داستان اکنون به صورتی است که در میان زردشتیان مطرح و به طور جالبی عقیده آنها بر این است که حتی با سماجت نسبت به روایتی که از پیغمبرشان در زمان حیاتش نقل کرده است و در کتاب اوستا آمده است که موطن زردشت و نیاکانش شهر ری یا رگا یا رغه باستانی است و بسیار پای بند این مطلب هستند .
و بیان می کنند اکنون خرابه های آن شهر در نزدیک تهران امروز قرار دارند و آن شهر را به نام مادر پیغمبرشان مرتبط می دانند بنا بر شرحی در روندیداد که قسمتی از کتاب اوستاست موطن نیاکان و خاندان اشو (زردشت بزرگ)در کنار رود دارجیه یا درجیه یا درج واقع است.
بنا بر نشانه های کتاب اوستا آن رود رود کرج است و آن آبادی که در حوالی رود کرج است و در راه تهران قزوین است با آبادی کلاک که واقع در غرب سرزمین باستانی ری است در طول تاریخ همیشه جزئی از سرزمین کهن ری بوده است مطابقت دارد.
البته این مطلب تازگی ندارد از چند قرن گذشته نیاکان ما در کلاک سینه به سینه نقل کرده اند دیار کرج به خصوص کلاک زادگاه زردشت پیامبر است.
از بیان و ارائه مطالب فوق دو موضوع تاریخی به دست می آید:
نام کرج و تاریخ کرج پیشینه چند هزارساله داردو از روزگاران گذشته مشخص گردیده است واژه دارجیه و درجیه و درج از واژه های اوستایی و فارسی باستان است که به رود کرج اطلاق می شده است.
سرزمین کهن کرج همچون مناطق و روستاهای کهن مثل کلاک ـ ارنگه ـ شهرستانک ـ کن ـ سولقان ـ برغان ـ طالقان با همه مناطق همجوارشان از یک پیشینه تاریخی کهن برخوردارند . چنانکه نام رود ارنگ در اوستا در ارتفاعات کوه های سر به فلک کشیده البرز که همان نام ارنگه است که در گذشته به شمال این منطقه منظور روستاهای جاده چالوس ـ کرج همگی را ارنگه بزرگ می نامیدند .
جادارد به خاطر خدمات ارزنده این انسان بزرگ که صاحب ده ها تالیف به زبانهای فارسی ـ آلمانی ـ انگلیسی و ارائه صدها مقاله و برگزار کننده ده ها کنفرانس و همایش و دارای ده ها عنوان و مدال های افتخار و نشان های دوستی ـ علمی است ، مردم و مسؤلین کشور ما به طریقی قدر دانی کنند.
تالیفات ویلیامز جکسون عبارتند از:
- سرودهای زردشت
- الفبای اوستایی
- دستور زبان اوستایی
- مقایسه زبان اوستایی با سانسکریت
- زردشت پیامبر ایران باستان ـ یکی از شاهکارهای وی است که برای همیشه باقی می ماند .
- سفرنامه جکسون (ایران در گذشته و حال)
- از قسطنطنیه تا نیشابور زادگاه عمرخیام
- قدیمی ترین اشعار فارسی ( فارسی دری)
- قلمرو ایران در هند شمالی
- تاریخ هند ( در نه جلد)
وی در سن ۷۵ سالگی در سال ۱۹۳۶ درگذشت.
منبع:
hasanshamohammadi.blogfa.com
در مورد روستای خوارس هم مطلب اضافه کنید ، یکی از روستاهای کرج