پیشگل دره

در شمال شهر آبیک و در ابتدای جاده طالقان، بعد از جدا شدن از بزرگراه کرج قزوین، به مکانی با نام فشگلدره / پشگلدره می رسیم.
منطقه ای کهن و حاصلخیز، برخودار از مردمانی سخت کوش و فرهنگمدار.
فشگلدره شامل حدود دوازده روستا به مرکزیت روستای خوزنان می باشد.
اما در خصوص جاینام این منطقه زیبا – که به گمانم بر اساس منطق جغرافیا و فضای جغرافیایی، و همچنین طبق الگوی تقسیمات کشوری، بهتر است از استان قزوین منتزع و به استان البرز ملحق گردد – باید یاد آور شوم که شکل صحیح این نام؛

پیشگل دره / پیشگله دره
مرکب از ؛
پیش = پیشین، در مقابل پسین.
گل یا گله = محلی پوشیده از گل و گیاه. و همچنین واژه دره می باشد.
پیش و پیشین و همچنین، پس و پسین به عنوان پیشوند و پسوند در جاینام شناسی ایران، فراوان به کار رفته اند؛ پیش کوه و پیش محله
‌‌پیشین باغ و پیشین دره و همچنین؛ پساب و پس قلعه از جمله این جاینامها می باشند.

ضمن اینکه به فرضیه دیگری نیز می توان اشاره کرد و آنکه؛نظر به آفتاب رو بودن و ارتفاع کوتاه منطقه و لاجرم گرم تر بودن زمین و فضا – نسبت به طالقان مرتفع و سردسیر – ممکن است، پیش در اینجا کنایه از پیش رس بودن گل و گیاه و دیگر محصولات کشاورزی باشد، یعنی منطقه و دره ای که محصولات آن زودتر از دیگر مناطق از جمله طالقان، به دست می آید.
چنانچه مثلا در کرج، گیلاسی با عنوان گیلاس پیش رس، داریم.
فراموش نکنیم پیش‌گل دره در همسایگی منطقه وسیع قشلاق (گرمسیر) در آبیک و نظرآباد واقع شده است.

در کتاب در دست تالیف خود – جلد ششم البرز نامه – در این خصوص توضیحات بیشتری داده ام.

این یاد داشت کوتاه را تقدیم هم میهنان / همسایگان ارجمند پیشگل دره ای، خصوصا استاد ارجمندم جناب آقای دکتر رضا شعبانی که زادگاهشان روستای زیبای صمغ آباد در پیشگل دره می باشد، می دارم؛

ناف ما بر عشق او ببریده اند
عشق او در جان ما کاریده اند.

دکتر مهراب رجبی
۷ امرداد ۱۴۰۱

https://t.me/alborzology/9726

@alborzology